Παραμονή της Παναγίας πριν από εκατό εικοσι τέσσερα χρόνια

14 Αυγούστου 1886, σύμφωνα με το παλιό ημερολογίο, 27 Αυγούστου με το σημερινό.
Ζεστή, υπερβολικά ζεστή βραδιά. Στη Μεσσηνία ο κόσμος έχει τρυγήσει και η σταφίδα είναι απλωμένη στα αλώνια. Η σοδειά φέτος είναι καλή, ο καιρός καλός εγγυάται το καλό στέγνωμα, απαραίτητη προϋπόθεση για την καλή ποιότητα. Οι αγρότες ελπίζουν και περιμένουν. Από την παραγωγή εξαρτάται η ζωή τους, πως θα βγεί ο χειμώνας, αν θα γίνουν τα προικιά των κοριτσιών, να ξοφλήσουν τα χρέη, να αγοράσουν ό,τι χρειάζεται για την καλλιέργεια... είναι τόσες οι ανάγκες. Μόνο να μη βρέξει..Κοιτούν κατά τη μεριά του νησιού, της Πρώτης, φοβούνται μη φανούν σύννεφα που φέρνουν βροχή. Πολλοί κοιμούνται τα βράδια έξω, στα αλώνια, δίπλα στην απλωμένη σταφίδα, άλλοι, οι περισσότεροι στα μικρά σπιτόπουλα δίπλα στα αλώνια ή στις "τραγατσούλες" της ψάθινες καλύβες που στήνουν κάθε χρόνο, πάνω στα δέντρα ή και στη γη. Η ζωή είναι ωραία, η σταφίδα ωριμάζει και γεμίζει τον τόπο με το γλυκό μεθυστικό άρωμα της.
Ο Κωσταντής Κρεκούκιας κοιμάται έξω στο αλώνι, μέσα στο σπιτόπουλο, κοιμάται η γυναίκα του Βασίλω, ο γυιός του ο Φώτης, η κόρη του Ελένη, και ο μικρότερος γιός ο Αποστόλης. Η Βασίλω είναι πάλι έγκυος οκτώ μηνών. Κοιτάζει τον έναστρο ουρανό, την κουτάλα της ΄Αρκτου, μετράει τα αστέρια και ευχαριστεί το Θεό για τα αγαθά που του δίνει. "Δόξα σοι Κύριε".. Ο Κωσταντής είναι θεοσεβούμενος, πράος άνθρωπος, δε θυμώνει ποτέ, αγαπά τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Το μόνο του παράπονο είναι πως τα παιδιά του όλα, εκτός από την Ελένιτσα, πήραν τα χρώματα της μάνας τους, όλα μελαχρινά. Μόνο η Ελενίτσα είναι ξανθή και άσπρη σαν εκείνον. Δόξα σοι Κύριε.. αργότερα θα έρθει και άλλο παιδί που θα του μοιάζει, ο Φωκίων, αυτό όμως δε θα του το αφήσει για πολύ κοντά του ο Κύριος. Δόξα σοι και πάλι Κύριε.. Κάνει το σταυρό του και κλεινει τα μάτια.
Τη σιγαλιά της νύχτας τη διακόπτουν γαυγίσματα σκύλων. Ο Κωσταντής δεν ανησυχεί, κάποιος θα πέρασε κάτι θα είδαν τα σκυλιά και γαυγίζουν. Το γαύγισμα όμως γίνεται δυνατότερο, γαυγίζουν όλα τα σκυλιά από τα γύρω αλώνια, ταυτόχρονα η γη αρχίζει να τρέμει και ένα βουητό θαρρείς και βγαίνει από τα σπλάχνα της, από τα έγκατα. " Βοήθα Παναγιά μου"..Ο Κωσταντής πετάγεται κάνει να πάει στο σπίτι του και πριν προλάβει το βλέπει να τρέμει σαν χάρτινο και να σωριάζεται μπροστά στα μάτια του..." Παναγιά μου, βοήθα Παναγιά μου, σώσε την οικογένειά μου και θα σου χτίσω εκκλησία" κάνει το τάμα και τρέχει προς τα ερείπια.
Ακούει φωνές και κλάματα, τους βρίσκει όλους, γερούς. Τη Βασίλω πρώτα, δίπλα σε μια βούτα (βαρέλι) που φυλάγανε το νερό. Ο σεισμος την έριξε πάνω στο ξύλινο βαρέλι που λειτούργησε σαν ασπίδα και προφύλαξε τη κοιλιά και το μωρό που κουβαλούσε μέσα της. "Αγιε μου Διονύσιε, στο τάζω αν είναι αγόρι" είχε παρακαλέσει η τρομαγμένη γυναίκα. Κάτω από τα ερείπια βρήκε τα τρία μικρά του ο Κωσταντής, αγκαλιασμένα, από πάνω τους δύο ξύλινα πάτερα σχημάτιζαν σταυρό και εμπόδισαν τα γκρεμίδια να τα πληγώσουν. "Μέγας είσαι Κύριε και θαυμαστά τα έργα σου" έπεσε γονατιστός και ευχαρίστησε τον ΄Υψιστο.
Μεγάλυτερο σεισμό δεν έχει δει η Ελλάδα από τότε, 8,5 ρίχτερ, επίκεντρο δυτικά του νησιού της Πρώτης. Τα Φιλιατρά και οι Γαργαλιάνοι ισοπεδώθηκαν, 326 άνθρωποι σκοτώθηκαν, 6000 κτίρια γκρεμίστηκαν. Η οικογένεια του Κωσταντή Κρεκούκια υπήρξε τυχερή. Η Παναγία έκανε το θαύμα της. Ο Κωσταντής τήρησε το τάμα του. ΄Εκτισε την εκκλησούλα, την Παναγούλα. Η Βασίλω βάφτισε το γιό της Νιόνιο και πήγε με όλη την οικογένειά της να προσκηνήσει τον ΄Αγιο απέναντι στη Ζάκυνθο.
Η Παναγουλα γιορτάζει κάθε δεκαπεντάυγουστο και εκεί μαζευόμαστε όσοι μπορούμε από τα εγγόνια, όσα έμειναν, και τα δισέγγονα του Κωσταντή, ανάβουμε κερί στη μνήμη του και των άλλων αγαπημένων μας που δεν είναι μαζί μας, αλλά οι ψυχές τους τέτοιες μέρες στέκουν κοντά μας, της γιαγιάς μου της Ελένης, της μονάκριβης και αγαπημένης αδερφής της Μαρίας, της μητέρας μου και των αδελφιών της, του παππού μου, του πατέρα μου.. όλοι γύρω μας. Δοξάστε τον Κύριο για τη σωτηρία μας.