Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2009

Aπουσίες


Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που ενώ δεν τους γνωρίζεις αισθάνεσαι να έχεις μια επαφή μαζί τους. ΄Ανθρωποι που τους νιώθεις να στέκουν ορόσημο της ζωής σου, να την έχουν σημαδέψει κατά κάποιο τρόπο. Τους ανθρώπους αυτούς θέλεις να πιστεύεις πως θα υπάρχουν πάντα, πως η αναπόφευκτη φθορά δεν θα τους αγγίξει και πως εσύ θα μπορείς κάθε φορά να γυρίζεις το βλέμμα σε αυτούς και να πέρνεις δύναμη. Είναι όμως έτσι;
Όταν ήμουν πολύ νέα είχα την τύχη να συναντήσω μια μοναδική φορά στη ζωή μου μια σπουδαία γυναίκα, τη Γαλάτεια Σαράντη, σας έχω μιλήσει και άλλοτε για αυτή. Ο πατέρας μου, που τύχαινε να την γνωρίζει, της είπε, μιλώντας για μένα, " της αρέσουν τα παραμύθια". Η Σαράντη με κοίταξε με ένα γλυκό χαμόγελο και είπε " τα παραμύθια είναι πολύ σημαντικά στη ζωή μας". Φύλαξα τα λόγια της βαθειά μέσα μου, τα ένιωσα πολύτιμο δώρο και από τότε ποτέ δεν έπαψα να αγαπώ τα παραμύθια και να τα θεωρώ σημαντικά στη ζωή μου. Νομίζω πως άν άρχισα να γράφω ιστορίες το χρωστώ και στα λόγια αυτά της Γαλάτειας Σαράντη.
Η Γαλάτεια Σαράντη μας έφυγε χθές. ΄Ησυχα και αθόρυβα όπως είχε ζήσει. Η πρώτη γυναίκα Ακαδημαϊκός, η γυναίκα με το ευαίσθητο και δυνατό συνάμα γράψιμο. Δε θα μιλήσω για τα βιβλία της που όχι μόνο σημάδεψαν την εφηβεία μου αλλά και σήμερα ακόμη διάβάζοντάς τα νιώθω την παλιά γοητεία του γραπτού της να με τυλίγει. ΄Αλλοι πιο άξιοι θα το κάνουν. Η ΄Ολγα Σελλά γράφει σήμερα στην Καθημερινή για το έργο της. Αυτό που θέλω να μοιραστώ μαζί σας είναι το κενό της απουσίας που νιώθω αυτή τη στιγμή. Έχασα ένα κομμάτι της νιότης μου μαζί της. Δε θα περπατήσω ξανά μαζί της τους δρόμους της παλιάς πολιτείας, της Πάτρας της αγαπημένης, δε θα ανεβώ στο Κάστρο και δε θα δω ξανά την πολιτεία με τα δικά της μάτια, ένα ένα χάνουμε τα ορόσημα της ζωής μας.

"΄Ηξερε πως σαν έστριβαν τον κάβο θα φαινόταν η πολιτεία. Και γεννήθηκε μια λαχτάρα μέσα της. ΄Ενα φτερούγισμα πουλιού που βιάζεται να πετάξει, μην τύχει και χάσει τούτη την πρώτη ματιά. Μιά στιγμή ολότελα νεανική. ΄Εντονη επιθυμία να τρέξει
-σπρώχνοντας ό,τι βρισκόταν μπρός της- ν΄ανεβεί στη γέφυρα, να σταθεί μόνη της, ολομόνχαη εκεί ψηλά. Ο άνεμος να τρελλαίνει τα μαλλιά της. Τ΄αστέρια, η θάλασσα που δεν την βλέπεις μα την νιώθεις ολόγυρά σου, και στο βάθος μακριά ακόμη, η πολιτεία φωτισμένη. Να είναι μόνη ολομόναχη, και να την βλέπει που έρχεται σ΄αυτήν σαν ένα θάμπωμα πρώτα, κάτι σαν τον γαλαξία τις ασέληνες νύχτες. Κ΄έπειτα να μπορέσει να ξεχωρίσει σημάδια πάνω εκεί. Να τα ξεχωρίσει ανόητα, μ΄εκείνη την ζωική σχεδόν διάθεση προσανατολισμού, που κυριεύει τους ανθρώπους όταν μπει η απόσταση ή το ύψος ανάμεσα σ΄αυτούς και τον καθημερινό τους περίγυρο. Εκεί είναι το κάστρο, εδώ τα φώτα του μώλου, το Γυμνάσιο πολύ πολύ δεξίά, σχεδόν στην άκρη και οι σκάλες που χωρίζουνε την πολιτεία στα δύο.Εκεί βρίσκονται οπωσδήποτε όλα αυτά, έξω από το χρόνο και την απόσταση."

Αυτή είναι η εισαγωγή στο βραβευμένο μυθιστόρημα της Σαράντη " Επιστροφή", έκδοση του 1953 στο τυπογραφείο Στεργιάδη. Λυπάμαι που δεν μπόρεσα να διατηρήσω την πολυτονική μορφή του, τα κακά του νέου υπολογιστή, και έτσι όμως έχετε ένα μικρό δείγμα της ποίησης που διατρέχει το κείμενο της Σαράντη.
Καλό ταξίδι κυρά των παραμυθιών της νιότης μου, καλό ταξίδι στον κόσμο των αστεριών και των ονείρων, έξω από το χρόνο και την απόσταση και εσύ τώρα πια.

11 σχόλια:

  1. Εσύ τουλάχιστον της είδες έστω και μια φορά, αγαπητή Έλλεν. Εγώ έζησα μόνο τη μαγεία των βιβλίων της. "Το παλιό μας σπίτι" ήταν από τα πιο ωραία βιβλία που διάβασα τότε που βγήκε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ναι, Κίκα μου, νιώθω πολύ τυχερή που τη γνώρισα και εκείνη τη φευγαλέα στιγμή μου είπε αυτά τα λόγια. Πιστεύω πως είναι μια αιώνια αξία για τη λογοτεχνία μας. Κρίμα που δεν υπάρχουν πολλοί σαν εκείνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητή μου . Ε. Τσαμαδού,
    Χρόνια Πολλά

    Διάβασα στην εδώ εκδιδόμενη Ελληνική εφημερίδα Εθνικός Κήρυξ 29/12/09
    Σχετικά με τον θάνατο της Ακαδημαϊκού Γαλάτειας Σαράντη, μια ανταπόκριση από Αθήνα εκτός από τις βιογραφικές πληροφορίες, κι ένα ρεζουμέ από τα έργα της, τα βραβεία της, τα βιβλία της, κλπ.

    Όχι δεν έχω διαβάσει βιβλία της, ένεκα που σχεδόν όλη μου τη ζωή αρμένιζα εδώ κι εκεί. Σύμφωνα με τα γραφόμενα ήταν η πρώτη γυναίκα που εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.
    Όταν ένας άνθρωπος των γραμμάτων φεύγει απ τη ζωή, μένουν τα έργα του, τα οποία είναι θεμέλια μιας περασμένης γενιάς όπου πάνω της στηρίζονται οι μετέπειτα γενιές, σε αυτή την περίπτωση τα έργα της Γαλάτειας Σαράντη.
    Καλό της ταξίδι στην αιωνιότητα...

    Γαβριήλ Παναγιωσούλης
    Νέα Υόρκη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Xρόνια Πολλά με υγεία, ειρήνη και χαρά τον Καινούργιο χρόνο, αγαπητέ κ. Γαβριήλ. Η Γαλάτεια Σαράντη υπήρξε μια μεγάλη μορφή της ελληνικής λογοτεχνίας. Οι εκδόσεις της Εστίας έχουν τα περισσότερα από τα βιβλία της. Φαντάζομαι το καλοκαίρι με το καλό που θα μας ξανάρθετε θα μπορέσετε να διαβάσετε και να χαρείτε τη γραφή της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλη χρονια σου ευχομαι Ελενη μου. Ειμαι σιγουρη οτι θα την θυμασαι παντα με αγαπη αφου ηταν για σενα "μεντορας". Ομολογω οτι ουτε κι εγω εχω διαβασει βιβλια της, αλλα θα το κανω!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Σε ευχαριστώ γλυκό Δεσποινάριον, είμαι σίγουρη πως θα σου αρέσει, δοκίμασε με το ‘Παλιό μας σπίτι‘.
    Καλή και ευτυχισμένη χρονιά να έχεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Μεγάλη φυσιογνωμία, Ελένη μου,
    κι εύχομαι η Πάτρα να μην την αφήσει ποτέ!

    Καλή Πρωτοχρονιά, υγεία, Ειρήνη κι αγάπη.

    Χαιρετισμούς, Υιώτα-Δημήτρης Στρατή, ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Γλυκιά μου Ελένη, πάντα πίστευα οτι τα παραμύθια στη ζωή κάθε ανθρώπου δίνουν διέξοδο στις δύσκολες καταστάσεις. Δεν ήξερα οτι το ίδιο πίστευε και η σπουδαία αυτή γυναίκα. Ήσουν τυχερή πραγματικά που γνώρισες από κοντά ένα τόσο φωτεινό πνεύμα. Να είσαι καλά και ο νέος χρόνος να φέρει σε σένα και στην γλυκιά σου οικογένεια κάθε καλό! Φιλιά από μένα και από τον Γιώργο στον Κίμωνα και στα κορίτσια σας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Πιστεύω ότι η Γαλάτεια Σαράντη θα παραμείνη ζωντανή για πάντα στις καρδιές όλων όσων έχουν αγαπήσει τα βιβλία της.
    Σου εύχομαι καλή χρονιά και υγεία

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Πόσο ωραίο είναι φίλες μου, Υιώτα, Λένα και Γιώτα, να βλέπω πως μοιραζόμαστε την ίδια αγάπη για την άξια λογοτέχνιδα που μας έφυγε. Πόσο γλυκό να ξέρεις πως ακόμα και αν έφυγε υπάρχει η συνέχεια, τα γραπτά της που θα μας τη θυμίζουν πάντα.
    Καλή χρονιά σε όλους και Ειρήνη στον κόσμο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Την εχω συνδεσει με πανεμορφα αποσπασματα στα βιβλια των Νεοελληνικων οταν ημουν μαθητρια...δεν ηξερα οτι ακομη ζουσε...

    αγαπημενη μου Έλλεν καλη χρονια γεματη υγεία και χαρες για σενα και την οικογενεια σου...
    (περνα απο το μπλογκ να σου δωσουμε το δωρακι σου !)

    ΑπάντησηΔιαγραφή