Μια άποψη από το ακροατήριο, μπροστά αριστερά Βίκυ Κωστή και Μονίς Χαλέγουα
Η Βίκυ Κωστή, άκρη δεξιά, προλογίζει την εκδήλωση
Στο πάνελ, από αριστερά Ειρήνη Χατζηκωσταντή, Νοέλ Μπάξερ, Ε.Τ.,Φραντζέσκα Κολυβά και Αννίτα Ελιέζερ
Ταμούζ Νισσίμ και Γιώργος Νάζος
Η Ταμούζ Νισσίμ μαγεύει με τη φωνή της
και εγώ.. συγκινούμαι
Την Τετάρτη που μας πέρασε, 18 Φεβρουαρίου, το Πνευματικό Κέντρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθήνας με τίμησε οργανώνοντας μια βραδιά για την παρουσίαση του βιβλίοy μου ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΖΩΗΣ. Ο πρόεδρος του Κέντρου κ. Μονίς Χαλέγουα και ο διευθυντής του κ. Σάκης Νεγρίν, του είχε και την ευθύνη των οπτικοακουστικών και προπαντός η αγαπημένη φίλη Βίκυ Κωστή που εργάστηκε με ενθουσιασμό και εκπληκτικό συντονισμό ήταν αυτοί που συντέλεσαν στην επιτυχία της βραδιάς και τους ευχαριστώ για άλλη μια φορά.
Παρουσία και του προέδρου της Ισραηλτικής κοινότητας κ. Μ.Μάτσα, σε ένα πυκνό ακροατήριο που αψήφησε το κρύο και το χιόνι, οι φίλες και εξαίρετες ομότεχνες Νοέλ Μπάξερ και Φραντζέσκα Κολυβά παρουσίασαν το βιβλίο ενώ η γνωστή ψυχολόγος κ. Αννίτα Ελιέζερ έκανε μια σε βάθος ανάλυση των χαρακτήρων των δύο βασικών ηρώων της Ραχήλ και του Γιάννη. Η καταξιωμένη ηθοποιός Ειρήνη Χατζηκωσταντή ζωντάνεψε με μοναδικό τρόπο τα αποσπάσματα και η μαγική φωνή της Ταμούζ Νισσίμ με τη συνοδεία της κιθάρας του Γιώργου Νάζου μας ταξίδεψε μέσα από τα τραγούδια της στο χώρο και το χρόνο.
Ήταν μια βραδιά που θα μου μείνει αξέχαστη. Είχα τη χαρά να βρεθώ ξανά με παλιούς φίλους και να γνωρίσω καινούργιους. Με συγκίνησε η αγάπη ανθρώπων που γνώριζα για πρώτη φορά και που έρχονταν αυθόρμητα να μου πουν πόσο είχαν αγαπήσει το βιβλίο μου. Η ανταπόκριση και η ζεστασιά του κόσμου, η συγκίνηση που έβλεπα στα πρόσωπα είναι κάτι που με έκανε για άλλη μια φορά να συνειδητοποιήσω πόσο μεγάλη σημασία έχει η αγάπη στη ζωή μας. Η αγάπη που όλα τα ενώνει όλα τα αγκαλιάζει σβήνοντας διαφορές και φέρνοντάς μας κοντά.. . Είμαι ευγνώμων για την αγάπη που μου ένιωσα να μου δίνεται. Σας ευχαριστώ όλους..
Παραθέτω την ομιλία της κ. Ελιέζερ για τους φίλους που δεν είχαν τη χαρά να την ακούσουν.
"Θα προσπαθήσω να αναλύσω τους χαρακτήρες των δύο πρωταγωνιστών σαν μια
απλή αναγνώστρια.
Ποια είναι η Ραχήλ?
Είναι το κοριτσάκι που μεγάλωσε σε ένα παράδεισο χρωμάτων και αρωμάτων
μέσα στη θαλπωρή μιας εκτεταμένης Εβραϊκής οικογένειας. Γαλουχήθηκε με τις
μεγαλοαστικές αξίες της τάξης της, με τις Εβραϊκές παραδόσεις, τα ήθη τα έθιμα
και τους κανόνες που διέπουν μια Εβραϊκή οικογένεια.
Στα 18 της φοιτά σε ένα "Finishing school" στην Ελβετία που αρμόζει στην τάξη
της και εκεί γεύεται την αληθινή ζωή, τον έρωτα, τα πάθη, τις απογοητεύσεις και
την προδοσία του. Όμως με τη βοήθεια της μητέρας της θα κλείσουν οι πληγές του
πρώτου έρωτα και θα ξαναπάρει τη ζωή στα χέρια της.
Η Ραχήλ έχει δυνατή προσωπικότητα, είναι αποφασιστική, κάνει σημαντικές
επιλογές, είναι γεμάτη ανθρωπιά και αγωνιστικότητα παλεύοντας λιγότερο για τον
εαυτό της και περισσότερο για το κοινωνικό σύνολο: Στη Ελβετία σώζει από τα
νύχια της Γερμανίδας γκουβερνάντας τον αδύναμο ανεψιό της. Το ξέσπασμα του
πολέμου την φέρνει πρόσωπο με πρόσωπο με την ανθρώπινη δυστυχία και τον
ανθρώπινο πόνο. Έτσι χωρίς δεύτερη σκέψη αποφασίζει να γίνει νοσοκόμα στο
νοσοκομεία Χιρς στη Θεσσαλονίκη και στο Γενικό νοσοκομείο των Ιωαννίνων όπου
επιδεικνύει απαράμιλλο ζήλο και ευαισθησία στον συνάνθρωπο.
Συλλαμβάνεται και στέλνεται στο Άουσβιτς. Η αγάπη της για τη ζωή την
βοηθά να επιβιώσει, παράλληλα όμως βοηθά με κάθε τρόπο και τις ομόθρησκές της
να γλυτώσουν από τα εγκλήματα του Μένγκελε.
Γυρνώντας στη ρημαγμένη Ελλάδα γνωρίζει τον Ελληνοαμερικανό Τέο
Μπούρμπουλη και διεκδικεί με πάθος πάλι τον έρωτα. Ο έρωτας την ανασταίνει, την
κάνει να νιώσει ξανά ζωντανή.
Το 1950 αρνείται την κληρονομιά της - όπως λέει η συγγραφέας - για να
κερδίσει τη ζωή δίπλα στον άντρα που λατρεύει, αλλαξοπιστεί για να τον παντρευτεί.
Γίνεται Χριστιανή για να γεφυρώσει το χάσμα που χώριζε τις θρησκείες τους. Ο πόλεμος της Κορέας της παίρνει τον Τέο
μακριά, αλλά ο Θεός της δίνει ένα ανέλπιστο δώρο, τον Γιάννη, Γιοχάναν, τον
καρπό του έρωτά τους. Τη δύσκολη ώρα της γέννας κάνει διαθήκη με το Θεό να
κάνει το παιδί Εβραίο, αντίδωρο στο δώρο που της έστειλε. Αυτή η επιλογή στη
συνέχεια αποδεικνύεται μοιραία. Θυσιάζει την αγάπη της για τον Τέο για την
πίστη της και για την κληρονομιά της. Ο Τέο θεωρεί την πράξη της προδοσία,
νιώθει ότι αν αποδεχθεί ότι το παιδί του είναι Εβραίο προδίδει το δικό του Θεό
τον Χριστό, που τον κράτησε ζωντανό στον αιματηρό πόλεμο της Κορέας. Την
εγκαταλείπει παίρνοντας μαζί του το παιδί. Θυσιάζουν και οι δύο τον έρωτά τους
στο βωμό της πίστης και των παραδόσεων, στον ίδιο όμως βωμό θυσιάζουν και την
ψυχή του παιδιού, που θα μεγαλώσει χωρίς μητέρα.
Ποιος αληθινός Θεός θα ευλογούσε τέτοια θυσία?
Η Ραχήλ μένει μόνη σαν την καλαμιά στον κάμπο. Χάνει τον άνδρα που
αγάπησε και ό,τι πολυτιμότερο έχει στη
ζωή, το σπλάχνο της.
Με τον Τέο βρίσκει δικαίωση γιατί πριν πεθάνει την αποχαιρετά με λόγια
γλυκά, βάλσαμο για την ψυχή της.
Η ψυχή της δεν θα αναπαυθεί αν δεν την συγχωρήσει το παιδί της. Δεν
κατάφερε να τον πλησιάσει όσο ζούσε και να κερδηθεί το χαμένο έδαφος.
Σε αυτό το σημείο η συγγραφέας ως από "μηχανής Θεός" της
βρίσκει το μονοπάτι μέσω του χειρογράφου όπου κλείνει τις "ανοικτές
υποθέσεις" με τον Γιοχάναν. Μιλάει η καρδιά της με τη γλώσσα των
συναισθημάτων, γλώσσα ειλικρινής, αυθεντική, σαγηνευτική.
Ποιος είναι ο Γιάννης?
Είναι ένα παιδί με κομμένα φτερά, που μεγάλωσε χωρίς την μητρική αγάπη και
φροντίδα παλεύοντας να είναι αρεστός στον πατέρα του, που δυστυχώς εξουσιαζόταν
από τη μητριά του. Με τις υψηλές επιδόσεις στο σχολείο του εξασφαλίζει την
είσοδο σε σπουδαίο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο και κερδίζει την εκτίμηση του
πατέρα του, αλλά όχι και της μητριάς του,
που δυστυχώς είναι σταθερά απέναντί του.
Μοιάζει να μην έχει ρίζες, ούτε ταυτότητα. Ούτε Έλληνας, ούτε Εβραίος.
Από τη μια μεριά, αρνείται και απωθεί κάθε τι Εβραϊκό που του θυμίζει
τη Ραχήλ που τον εγκατέλειψε λέγοντας: "Δεν είμαι σίγουρος αν η μάνα μου
είναι Εβραία. Δεν χωρεί αμφιβολία πως είμαι βαφτισμένος Χριστιανός" και
κλείνει και τα αυτιά του στα λόγια του φίλου του Δαυίδ για τον Εβραϊσμό και το
Ισραήλ.
Από την άλλη, δεν νιώθει Έλληνας γιατί ο πατέρας - πέραν όλων των άλλων
- προσπαθώντας να ξεχάσει την Ελληνίδα που τον πρόδωσε του κληροδοτεί θολές μνήμες και αρνητικές
προσδοκίες για την Ελλάδα: "Τι θα σου δώσει μια φτωχή χώρα, χωρίς μέσα επιβίωσης".
Ο Γιάννης είναι συναισθηματικά ανάπηρος και δεν μπορεί να λειτουργήσει
αρμονικά στην προσωπική του ζωή. Το ανικανοποίητο, το φοβισμένο, το ανεκπλήρωτο
παιδί μέσα του, επιβάλλει την ατεκνία, αλλά και τη φτωχή επικοινωνία με το άλλο
φύλο. Δεν μπορεί να δώσει αγάπη, αποδοχή, παραδοχή γιατί τα στερήθηκε και τα
τρία.
Χάνει μέσα από τα χέρια του τον πρώτο του έρωτα, την όμορφη Ρόζα με τις
ριζοσπαστικές ιδέες, την αγωνίστρια που φτάνει στα άκρα γιατί ο ίδιος με
κομμένα τα φτερά δεν κάνει άλματα.
Η ζήλεια του θολώνει τα νερά, αρνείται την πατρότητα και το μεγάλο του
έρωτα για να μη σπάσει το δίχτυ ασφαλείας του. Εδώ μοιάζει κάπως με τον πατέρα
του που τράπηκε σε φυγή θυσιάζοντας την ψυχή του Γιάννη. Έτσι και αυτός το
βάζει στα πόδια στα δύσκολα, αρνούμενος την πατρότητα στο έμβρυο και
θυσιάζοντας τη ζωή του.
Με θιγμένο εγωισμό πατέρας και γιός δεν διερεύνησαν την
"προδοσία" της γυναίκας τους και τα καταστροφικά αποτελέσματα της
φυγής τους.
Ο Γιάννης έχει φτωχή επικοινωνία με τη γυναίκα του τη Μαρίνα. Η ατεκνία
που της επιβάλλει, τα κλειδωμένα μυστικά της ψυχής του, η οργή, ο φόβος, οι
ανασφάλειες, οι ενοχές του κάνουν το γάμο του να φυτοζωεί.
Το χειρόγραφο όμως είναι το φάρμακο στην ψυχή του. Διαβάζοντάς το ο
Γιάννης πληροφορείται, καταλαβαίνει, συμπονά, παραδειγματίζεται από τη μάνα
του, αποκτά ενσυναίσθηση. Καθώς επουλώνονται οι πληγές του ανδρώνεται,
ωριμάζει. Νοιώθει ότι αγαπήθηκε βαθειά, συγχωρεί και προχωρεί μπροστά. Η
επικοινωνία με τη γυναίκα του γίνεται πιο εποικοδομητική, πιο ειλικρινής, πιο
ζεστή, πιο βαθειά. Ναι, η αγάπη τον λυτρώνει.
Τώρα είναι πιο δυνατός.