"Eτσι θέλω να θυμάμαι" Γιόλας Δαμιανού-Παπαδοπούλου

Πιστή στην υπόσχεσή μου σας παρουσιάζω το τελευταίο βιβλίο της Γιόλας Δαμιανού- Παπαδοπούλου, " Έτσι θέλω να θυμάμαι".( Εκδόσεις «Ωκεανίδα») που παρουσιάζεται αύριο στου «Ελευθερουδάκη» στις 7 η ώρα το απόγευμα όπως σας έχω ήδη πει.
Με ένα δύσκολο θέμα που, απ΄όσο εγώ τουλάχιστον εγώ γνωρίζω, δεν έχει ασχοληθεί άλλος συγγραφέας στην Ελλάδα, καταπιάστηκε αυτή τη φορά η Γιόλα Δαμιανού- Παπαδοπούλου. Το θέμα των παιδιών που γεννιούνται από την ένωση δύο διαφορετικών φυλετικά, εθνικά και πολιτισμικά ανθρώπων. Ενός λευκού/λευκής και ενός έγχρωμου/ης. Παιδιά που δεν ανήκουν ούτε στον ένα ούτε στον άλλο κόσμο. Παιδιά, τις πιο πολλές φορές χωρίς ταυτότητα, ξεχασμένα, αφημένα στην τύχη τους. Παιδιά, έρμαια της μοίρας και του πεπρωμένου που είναι γραμμένο στο DNA που φέρουν και των μυστικών που τους κρύβουν για να "μην τα πληγώσουν", αλλά που όταν φανερωθούν, γιατί ως γνωστόν "ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον," πληγώνουν βαθιά και πολλές φορές ανεπανόρθωτα..
Ένα τέτοιο παιδί είναι ο Μάικλ, ο ήρωας του μυθιστορήματος. Παιδί ενός μεγάλου έρωτα ενός λευκού και μιας μαύρης. Ο Μάικλ, όπως όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν από μια τέτοια ένωση, είναι ένα παιδί προικισμένο, όμορφο και έξυπνο, μεγαλώνει μέσα στην αγάπη, γρήγορα όμως όλα θα ανατραπούν. Θα χάσει το έδαφος κάτω από τα πόδια του, θα χάσει ανθρώπους που αγαπά και στηρίζεται πάνω τους και θα αρχίσει να βασανίζεται από ερωτήματα και διλήμματα που δεν έχουν απάντηση. Δεν έχουν γιατί εκείνοι που θα μπορούσαν να δώσουν τις απαντήσεις δε θέλουν ή και δε μπορούν. Είναι "Μάικλ" ή "Μιχάλης"; Είναι "Οχμπάρα" ή "Σταματέλος"; Ποιά είναι η πατρίδα του; Η Ελλάδα ή η Αφρική; Ανήκει στον κόσμο του πατέρα ή στον κόσμο της μητέρας του; Είναι λευκός ή μαύρος; Είναι Μιγάς. Είναι "μπάσταρδος" όπως τον αποκαλούν οι λευκοί. Είναι "μπακίν μπατούρε" όπως τον αποκαλούν οι πατριώτες της μητέρας του. Είναι όλα αυτά και είναι ο εαυτός του.
Δεν έχω σκοπό να σας διηγηθώ την ιστορία του βιβλίου, είναι μια ιστορία απλή και συγκινητική. Μια ιστορία μεγάλης αγάπης αλλά και μιας δυνατής φιλίας. Κρυμμένων μυστικών και απρόβλεπτων ανατροπών . Η δύναμη της περιγραφής, η ανάλυση των αισθημάτων και των χαρακτήρων, η σε βάθος γνώση της ανθρώπινης ψυχής, των παθών και των ελαττωμάτων που μας χαρακτηρίζουν και καθορίζουν την πορεία της ζωής του καθενός μας, δίνονται από τη συγγραφέα με τρόπο αριστοτεχνικό. Γνωρίζεις και αγαπάς τους ήρωες, την Ατλίν, το Βασίλη, τη Τζόζεφιν και το Γιώργο, το Μάικλ και τον Γέσπερ, τη Μέλα και το Νάνα. ΄Ολοι γερά χτισμένοι, με ελαττώματα και πάθη, με φιλοδοξίες και προτερήματα. Αγαπάς και θυμώνεις με τις επιλογές τους, λυπάσαι και πάσχεις μαζί τους. Ως εδώ καλά. Θα μπορούσε να είναι ένα οποιοδήποτε καλό μυθιστόρημα στημένο σε μια οποιαδήποτε εποχή ή χώρα. Εκείνο όμως που το χαρακτηρίζει και το κάνει να διαφέρει,. εκείνο που έχει για μένα τη μεγαλύτερη αξία είναι η δύναμη της γραφής της Γιόλας Δαμιανού- Παπαδοπούλου. Μέσα από την αναδρομή των αναμνήσεων του Μάικλ μια άγνωστη μα ολοζώντανη και πάλλουσα από αντιθέσεις και εσωτερικές αναταραχές Νιγηρία φανερώνεται στα μάτια του ανυποψίαστου αναγνώστη. Χρώματα, αρώματα, ήχοι, οσμές. Ένας ανελέητος ήλιος σε ένα έντονα γαλάζιο ουρανό φωτίζει χώρα και ανθρώπους, μάρτυρας τραγικών γεγονότων. Πολέμων και εμφύλιων σπαραγμών. Οι νεώτεροι ίσως δεν έχουν ακούσει ποτέ την έκφραση "παιδί της Μπιάφρας". Τη δική μου όμως μνήμη ,όπως και πολλών άλλων της γενιάς μου, στοιχειώνουν εικόνες παιδιών με τεράστιες πρησμένες κοιλιές, με χέρια και πόδια κλωστίτσες και κεφαλάκια που κρέμονται ανήμπορα στην αγκαλιά σκελετωμένων μανάδων με στήθη αδειανά να μας κοιτάζουν με μάτια τεράστια γεμάτα ικεσία, " κάνετε κάτι, εσείς οι πολιτισμένοι, οι χορτάτοι, μη μας ξεχνάτε.."
Αυτή τη χώρα, που την τσουρουφλίζει ο έντονος ήλιος, τη δέρνουν οι βίαιες καταιγίδες και το χαρματάνι δεν αφήνει τους ανθρώπους να αναπνεύσουν από τη σκόνη που τυλίγει σαν πέπλο τα πάντα, αυτή τη χώρα που οι άνθρωποι πιστεύουν ακόμη στη μαγεία και τη δύναμη των πνευμάτων, περιγράφει η Γιόλα Δαμιανού- Παπαδοπούλου με δύναμη και ευαισθησία και δεξιοτεχνία ζωγράφου. Ανοίγει για χάρη μας το καλειδοσκόπιο των χρωμάτων της, το έντονο πράσινο των δέντρων, το βαθύ γαλάζιο του ουρανού, το έντονο κόκκινο και το μωβ των λουλουδιών των φλογόδεντρων και των τζιακαράντα που στρώνουν χαλί με τα πέταλά τους στους δρόμους. Βλέπουμε τις πλούσιες επαύλεις και πολυτελή ξενοδοχεία, κλάμπς και σχολεία των προνομιούχων, αλλά μυρίζουμε και τη ξινή και σάπια μυρωδιά των υπονόμων του Σαμπόν Γκαρί, της συνοικίας των μαύρων. Παρακολουθούμε παραδοσιακές τελετές, χαρούμενες, αλλά και σκοτεινές όπου ο μάγος ντίμπια καλεί και καλοπιάνει τα πνεύματα για να κάνουν αυτό που ζητά ο πελάτης.
Η Γιόλα Δαμιανού-Παπαδοπούλου έζησε και αγάπησε την Αφρική, στην ουσία ποτέ δεν έφυγε από εκεί. Δεν αγάπησε το γραφικό ή το διαφορετικό, αγάπησε τους ανθρώπους, τα κουρελιασμένα και ανάπηρα παιδιά που απλώνουν βρώμικα χέρια για να πουλήσουν μια χούφτα φιστίκια, αλλά βλέπεις μέσα στα μάτια τους τη δύναμη και τη δίψα για ζωή. Αυτή την Αφρική αγάπησε και αγαπά η Γιόλα Δαμιανού-Παπαδοπούλου, αυτή την Αφρική μας γνωρίζει με το καινούργιο της βιβλίο " Έτσι θέλω να θυμάμαι" και αυτή την Αφρική μας καλεί να γνωρίσουμε και να αγαπήσουμε και εμείς.
Δε μπορώ παρά να μη συγχαρώ τη συγγραφέα για το βιβλίο αυτό, θα έλεγα χωρίς δισταγμό το καλύτερό της μέχρι στιγμής.. Ξεχωρίζω δύο κεφάλαια, το πρώτο και το τελευταίο. Το άνοιγμα και το κλείσιμο της αυλαίας στη σκηνή της καρδιάς του ήρωα όπου τα αισθήματα είναι τόσο έντονα σαν το φως της πατρίδας του, όπου η εικόνα μιας γυναίκας με κατακόκκινο φόρεμα και καστανά μακριά μαλλιά είναι πανταχού παρούσα, αλλά και ταυτόχρονα απούσα...
Κλείνοντας το βιβλίο μένεις πολλή ώρα με τη σκέψη στα πάθη και τις ζωές των άλλων που έγιναν δικά σου όσο το διάβαζες. Το κλείνεις αλλά δεν το αφήνεις, είναι από τα βιβλία που θα γυρίζεις ξανά και ξανά κοντά τους.
Τελειώνοντας θέλω να πω και δύο λόγια για το πολύ πετυχημένο εξώφυλλο του βιβλίου. Τα ζωηρά χρώματα, πορτοκαλί και γαλάζιο που κυριαρχούν παραπέμπουν στα χρώματα της Αφρικής.. Ένα λουλούδι προβάλλει ξεκομμένο και παραδίπλα ένα άλλο μικρότερο, μισό. Καλέντουλα νομίζω πως είναι το όνομα των λουλουδιών. Το αγριολούλουδο της άνοιξης που μοιάζει με μαργαρίτα αλλά δεν είναι, που έχει θεραπευτικές ιδιότητες, αλλά και μαγικές..γιατί ,λένε πως. επιτρέπει στους ανθρώπους να δουν τις νεράιδες και στις γυναίκες να επιλέξουν τον κατάλληλο σύντροφο. Κάποιοι άλλοι το συνδέουν και με το θάνατο, το λένε και νεκρολούλουδο... Στη γλώσσα όμως των λουλουδιών, το λουλούδι της καλέντουλας συμβολίζει τη λαμπρότητα της νίκης. ΄Αραγε νίκησαν οι ήρωες του βιβλίου τους δαίμονες τους;
Το λουλούδι του εξώφυλλου είναι κλειστό, μοιάζει να μη θέλει να ανοίξει να αντικρίσει τον ήλιο. Ο ήλιος είναι ζωή και η αλήθεια, αλλά η ζωή και η αλήθεια μπορεί να πονούν μπορεί να κάψουν το λουλούδι, να το μαράνουν πριν την ώρα του...είναι έτσι; Εσείς θα κρίνετε. Διαβάστε αυτό το υπέροχο βιβλίο της Γιόλας Δαμιανού-Παπαδοπούλου και ευχηθείτε μαζί μου "Καλοτάξιδο και αυτό το βιβλίο σου Γιόλα". Σε ευχαριστούμε για τη χαρά της ανάγνωσης και το ταξίδι στη χώρα της μαγείας και των αντιθέσεων.